Dədə-bobo sıxanon iyən zərb-məsəlon
Har gylə xəlǦi milli ofəjmonəti gyləj əsas poə əcəj "Jolon syxan”onin. "jolon syxanon” cy xəlǧi məntigi təfəkuri tarixi parzoniko emə nətičəje. Tolyšə zyvon ym čəhətiko yštə kamilətiš ogətəše. Məlume ki, Tolyšə zyvoni 3 gylə əsas ləhčəš heste: Kobəsoni tərəfi, Mijonə, Ǧybilə tərəfi. Ləhčən vej byəti cə zyvoni zənginəti nyšon doedə. Ym čəhət Tolyšə zyvonədə bə "jolon syxan”on ve təsir kardəše, jəni Tolyšə zyvoni har gilə ləhčə bəštə məxsos "jolon syxanon”yš heste. Šəkilədə: İlgar Əlizodə
Har gylə xəlǦi milli ofəjmonəti gyləj əsas poə əcəj "jolon syxan”onin. "jolon syxanon” ci xəlǧi məntigi təfəkuri tarixi parzoniko emə nətičəje. Tolyši zyvon ym čəhətiko yštə kamilətiš ogətəše. Məlume ki, Tolyšə zyvoni 3 gylə əsas ləhčəš heste: Kobəsoni tərəfi, Mijonə, Ǧybilə tərəfi. Ləhčən vej byəti cə zyvoni zənginəti nyšon doedə. Ym čəhət Tolyši zyvonədə bə "jolon syxan”on ve təsir kardəše, jəni Tolyšə zyvoni har gilə ləhčə bəštə məxsos "jolon syxanon”yš heste. Šikilədə: Ilgar Əlizodə
Ǧybilə tərəfi ləhčədə nyvyštəbə "Jolon syxanon” toniku cəmə ləhčədə izahat nyvyštə byə.
1. Az peəčyn, tynən myni oəcyn.
2. Vejə sypə gələ nibəkarde.
3. Əv bəštəroš mojnə varde, ty bəštəro pojnə.
gejd. "Mojnə" = peərəsə kinə; "pojnə" = jəve
4. Hə varde, hə harde.
(čo variant: Hə va, hə ha, ym cyc be hə ka?)
5. Merd bəštə sədo zü nibədo.
6. Ham (ym) bypəro, man (az) nypəro?
(Im məsəli həxədə rəvojət: gyləj ambəž pešedə bə bandisə. Vindedə ki, gylə Ǧəčy (boz) bandi səko pərə. Im ambəž yštən bəstə votedə "Ham bypəro, man nypəro?". Ištəni ci bandi səko va dodə bəži. Hogo əjoən čonyš bešedə .. )
7. Həš kyšt, ǧəndyš šišt. cos pegatə bamanro nəvəjdə.
(Ym məsəli həxədə rəvojət: Ambəž i kisə ǧənd nojdə bə hə kulisə, dəro bedə bəštə kə. Nimə roədə višədə Ǧəfil gyləj avəčəkə gynedə cy merdi hə kyštedə. Pešo külok voəjdə, Ǧəndy ov kardedə, cəj bə peštə avəhü gynedə. Im ambəž ymoni vindedə, votedə: "Həš kyšt(e), Ǧəndyš šišt(e). cos pegatə, bamanro nəvəjdə"
gejd. "co" = Məšəl. "Man" = Az
8. Həmməro bylbyl hande, bəməro kyringo.
Tolyšə zyvoni Masal-i ləhčədə:
1. Širinə xarbozə šəgoli gesmət bo
(Šinə xavzə bə šəgoli Ǧysmət bəbe)
2. Esypə gəfiro vareš nijə
Šəkilədə: Davud Daliri
(De sypə gəpi voš (külok) nibəbe)
3. Dar ta dari mədəveri təvər dari nədəveri
(Do doi dənybyro, təvə do dənybəbyre), "dəvere" bə Masal-i ləhčəkoje. jəni "dəbyre", "byre"
4. Həməro bylbyl xono, əməro korəgo
(Həmməro bylbyl handə, bəməro kyringo)
5. Ə vəxti ere je i syə liv, əlan gərmə va i postə liv
(Ə vaxti e syə livə, ysə gemiži püstə livə)
6. Ordako ovi vendiko tarsivoni?
(Bili cy ovi vindeko torsvondəš?)
7. Vykardə av cəma nebo
(Emə ovi cəmis nibəbe., jəni, "Emə ov bə vəč nibome"
8. Bəri byni vaš bəžəjə
(Bə (gapy.,tyrki) byni voš (külok) bəže)
9. Vyərə esypə xo negərə
(Vejə sypə xog nibəgəte)
10. Bezadare mešədare kinədar, fərgi jəndynə nədarən.
"Kinədar", jəni, Kinəš vej byə kəs.
(Byzəvoni, mešəvoni, kinəvoni jəndynə fərgyš ni)
11. Kar kori fərman nija
(Kor ci kü fərmanədə ni)
12. Xər ce zono rənginə tonbərə cijə?
"Tonbərə" jəni "xələt, fartox"
(Hə ci zynedə tonbərə rəng cice?)
13. Hyntəjə, vozi pekari ba divari?
"Hyntəjə", jəni " žogoje"
(Vizi bə divo pekyryndəs?)
14. Adam ba həm zini bybo, həm pəlani