Zazaki
Səhejə nom: Zazaki
Kišvəron: Turkije, Irag
Məholon: Elazig, Bingol, Tunceli
Rəsmi status: Ironi zyvonon de ədəbijoti Akademijə
Syxan kardəkəson həməjəvo ašmard:
Rejting:
Ǧəzijə
Kategorijə: Hind-Avropə xyjzon
Hind-Avropə Xyjzon
Hind-Ironi xol
Ironi grup
Nyvyštəj: Latin
Zyvoni kilid
QOST 7.75–97: tal 650
ISO 639-1:
ISO 639-2:
ISO 639-3: tly
Dijəkə: Zıvonon

Zazaki zyvon (Zazaki, Dymli) — zazajon zyvon ironzyvonə xyjzonədə gylə zyvone. Əholi 4.000.000 nəfərisə veje. Bynədə bə zazaki zyvoni ən nez byə zyvonon tolyšije.

Zazaki Tolyši [1] Zazaki Tolyši Zazaki Tolyši[2] Zazaki Tolyši[3]
ez az berz barz nızm nyzym siye si, sə, səǧ
ty biye bıe dy pır puɾ
o/a/ey əv bın byn neweş noxəš çım cam
ma əmə boy bu kahn kanə gav ɡo
şıma šymə ke/keye teze tožə post pust
keyne kinə vist vist panc penč mêrdek merdək
çıçı cic bız byz şeş šəš xoz xu
pi/pêr pijə mae moə hawt haft mu mu
şıt šyt serd sard new nəv non, nun nun
verg vərg kerg karg/kag nezdi nez du
vıl vyl velg velg engışt angyštə ɾy, ɾu
va va engemin angivin sine sinə dew di
kam kom merde marde dından dandon vizer iˈzəɾ
şiyen- šijən- zıwan zyvon lıng lyng espe əspa
şew šəv aw ov zımıstan zymyston dızdi dyzdi
vat- vâtē zan- zun/zan- vesar əvəsor bıra bərâ
gêc gyž morjela mužnə/morženə vor, vewre voə çi ci
bermayen beramesan roc/roz ruz bumlerz buməlarzə new serre bi nəv surə bim
veng vang mezg mazg ne veyve veye
zama zuma zımıston zymyston şew šəv name/nome nom

Tolyši, azəri ijən zaza bo ijəndy nezə zyvononin. Grafik:[4][5]

Proto Hint-Avropə Parfi Azəri (Harzəndi) Zazaki Tolyši Simnani Xəzəri zyvon Mijonə Ironi zyvon Beluči Kurdi Farsi
*ḱ/ĝ s/z s/z s/z s/z s/z s/z s/z s/z s/z h/d
*kue -ž- -ž- -ĵ- -ĵ, ž- -ĵ- -ĵ-, ž, z -ĵ- -ž- -z-
*gue ž ž (y-) ĵ ž ĵ,ž ĵ ĵ, ž, z ĵ ž z
*kw29 ? isb esb asb esp s esb ? s s
*tr/tl hr (h)r (hi)r (h)*r (h)r r r s s s
*d(h)w b b b b b b b d d d
*rd/*rz r/rz r/rz r/rz rz l/l(rz) l/l l/l(rz) l/l l/l l/l
*sw wx h w h x(u) x(u) x(u), f v x(w) x(u)
*tw f u w h h h h(u) h h h
*y- y y ĵ ĵ ĵ ĵ ĵ (y) ĵ ĵ ĵ
  1. Wolfgang, Schulze: Northern Talysh. Lincom Europa. 2000. (page 35)
  2. Paul, D. (2011). A comparative dialectal description of Iranian Taleshi. The University of Manchester (United Kingdom).
  3. Quliyeva Humay. Tolışə şikilinə kitob (lüğət)
  4. Ludwig, P. (1998). The Pozition of Zazaki the West İranian Languages.
  5. Keskin, M. (2012). Orta ve eski İrani dillerin Zazacaya tuttuğu ışık. II. Uluslararası Zaza Tarihi ve Kültürü Sempozyumu, 232-253.