Vikipedija:Taryxədə ymružnə ruž/Ijun

Taryxədə ymružnə ruž arxiv
JanvarFevralMartAprelMajIjunIjulAvgustSentjabrOktjabrNojabrDekabr

1 Ijun

Dijəkə


2 Ijun

455 — Vandalon bə Roma hurrəč kardyšone, šəhəryžon dy həftə talan kardyšone.

1865Amerikə Vətəndašə* Čang bəsə gyne.

1938Azərbojčonədə iminə aviasija grupi soxtyšone.

1941Turki Čəzo ǧanuni 526-nə maddədə byə dəjišijonədə bə ərəbi zyvonədə əzon ijən nymož handəkəson čəzo nəzərədə gətə be.

1946 — Referendumi nətičədə Italijədə monarxijə pegordonə be, kišvər Italijə Respublikə elon be. Cy Italijə kral II Humbertyšon surgun kardyšone.

1953 — Cy Ingiltərə kralica Elizabet (Elizabeth) taxtisə nyšte.

1992Danimarkədə referendum dəvordynijə be. Cy Avropə Ibejəti əsoson nišon doə Mastrixt (Maastricht) Zyndegin rədd kardə be.

Dijəkə


3 Ijun

1539Florida bənə Ispanijə zəmini edaštə be.

1927Junanystonədə nujə kontitusijə ǧəbul byə.

1940 — Cy Almanijə ǧyvvon Parisi bombardman kardejdən.

1959Singapur konstitusijə ǧəbul kardyše, həmən yštəni idorə huǧuǧyš ǧəzənč kardyše.

2000Sankt-Peterburgədə cy ovčo festival basə gyni.

2006 — Cy Cernogorijə parlament bə kišvəri ənəšykyrəti sədo doše.

2006Iragədə 5 kəs Urusijət diplomatonyšon dyzijə bəpešt kyžtyžone.

Dijəkə


4 Ijun

1794Britanijə ǧyvvon cy Haiti ysətnə pajtaxt Port-o-Prinsšonyšon bə dast səšone.

1940Məskovədə cy Dinamo klubi nujə stadioni okardemon dəvarde.

1970 — Tonga cy Dyždə Britanijəku yštə ənəšykyrəti bə dastyš səše.

1975 — Cy Britanijə parlamenti ičlos iminə kərə televizijədə čoninə transliasija be.

1977 — Cy Apple istehsol byə iminə personal kompjuter bə vyšor beše.

1989Pekinədə Tiananmen məjdonədə demokratija piə tələbon de hukuməti əsǧəron ijən tankon dastəki ǧətl bin. Yn hodisə xəbə Ciniku bə kəno benyše.

1999 — Iminə kərə cy «Worm. ExploreZip»i virus həzo-həzo kompjuteronədə bə dim beše.

Dijəkə


5 Ijun

1257 — Cy Polša šəhər Krakov šəhəri huǧuǧonyš ǧəbul kardyše.

1832Parisi tələbon gyjam bino be.

1942Dyminə Dynjo čangi ərəfədə AIŠ, Bolgaristan, Mačaryston ijən Rumynijədə čang edaštyše.

1982 — Sofi Loren 17 ruš turmədə nyštə bəpeštə Italijəš tərk kardyše.

1998 — Openi Director Project yetə rəsmi fəolijətyš bino kardyše.

2006Serbijə cy Serbijə ijən Cernogorijə dovlətə ittifoǧiku yštə ənəšykyrəti edaštyše.

Dijəkə


6 Ijun

1523 — Gustav Vasa Isveci kral byə.

1664 — Nujə Amsterdami nom ovaxtejdə bə Nju-Jork.

1683Ingiltərədə, Oksfordədə dynjoədə iminə universitetə muzej obəj.

1808 — Napoleoni byvə Žozef Napoleon Ispanijə kral byə.

1946Soveti ittifoǧ ijən Argentinə mijono diplomatik əloǧon soxtə bin.

1950Turkijədə Ərəbi zyvonədə əzon sənibəton ǧəbul byən.

1982Israil de zori bə Livani ərazijon dəšero bino kardejdə.

Dijəkə


7 Ijun

  • 1099Ǧudsədə iminə Səlimə hərəkət bino byə.
  • 1498Xristofor Kolumb yštə seminə səjohəti bino kardejdə.
  • 1654 — XIV Ljudovik ce Fyrəngystoni kral byə.
  • 1892 — Benčamin Harrison bejsbolə hənəkədə ištirok kardə iminə AIŠ prezident byə.
  • 1945Norveci kral VII Haakon 5 sorə surguni bəpeštə de yštə xyjzoni bə i vyrə bə Oslo ogarde.
  • 1967Israili Šərgi Ǧudsyš išğol kardyše.
  • 2008Avropə Futbolə cempionati binoš kardə.

Dijəkə


8 Ijun

632 — Əbubəkr iminə xəlifə vyžnijə be.

1786Nju-Jorkədə iminə kərə šinəbijə havatə byə.

1815PolšaRusijə imperija umžən byə.

1861 — Amerikə Šəhrvandə Čang: Tennessi ittifoǧiku čo bejdə.

1912Los Ančelesədə cy Universal kinostudija bino noə byə.

1941FyrəngystonSurijə ijən bə Livani hurrəčyš kardyše.

1949 — Cy Čorč Orveli "1984" nomədə roman nəšr byə.

Dijəkə


9 Ijun

68 — Cy Roma imperator Neron intihar kardejdə.

1958 — Kralica II Jelizaveta rəsmən cy Gatvik həvoə limani okardemonyš kardəše.

1974Sovet ittifoǧi ijən Portugalijə mijono diplomatik əloǧon soxtə byən.

1999Jugoslavija respublikə ittifoǧi de NATO bə sulhə myǧovilə ǧolyšon kəšəšone.

Dijəkə


10 Ijun


Dijəkə


11 Ijun

  • 1774Əlčəzajiri jahudijon cy Ispanijə ǧošunon hurrəčiku vitən.
  • 1868 — cy Osmanijon Kyzylaj (Qızıl Aypara) čəmjəti, bənə bejnəlxalǧ Gyzyl Xac Čəmjəton səjəǧi pesoxtyšone.
  • 1967Israil ijən Ərəbə hamsujon mijono 6 ruž čang byə, cəǧon de IMT vositə oroxnijə byə.
  • 1988 — bə Nelson Mandela 70-nə movardə ruži aid təškil byə mərosim stadion Uembliədə (London) dəvordynjə byə.
  • 2005 — G8 Malijə naziron bə 18 kišvəri ǧarzon baxšije barədə rozijəti ǧolyšon kəšəšone.

Dijəkə


12 Ijun

  • 1830Fyrəngyston bo Əlčəzajiri mustəmləkə kardejro bino kardəše. 34000 Fyrəngyston əsgər bə Əlčəzajir 27 kilometr mandəj Sidi Ferrucədə bə vyrə bin.
  • 1860 — cy Urusi Imperija Kišvəri Banki bynə noə be.
  • 1964 — Nyso Afrikə kišvər Nelson Mandela bə əbədi zindon məhkum kardyše.
  • 1990 — Urusijətədə Ənəšykyrəti Ruž – cy Urusijəti parlament rəsmən cy Urusi Federəsijə ənəšykyrəti elon kardyše.
  • 1991Boris Jeltsin cy Urusijəti SFSR-i prezident səcyn byə.
  • 2004 — bə Nujə Zellandijə 1.3 kilogram goniədə meteorit egynijə, nətičədə, ryžnəjon byən, ənčəx jarəžəjon byə kəs nybe.

Dijəkə


13 Ijun

1550 — cy Memar Sinani əsər, Sulejmanijə Məciti bynovrə bino byə.

1871 — Labradorədə zununə vavaz bə 300 kəsi marde səbəb be.

1934Adolf Hitler de Mussolini Italijədə vindemon dəvordynišone.

1961Tyrkijə: Bə Almanijə ko kardəkəson vyšande əsoson soxtə protokoli ǧol kəšə byə. Iminə ko kardəkəson grup 24 ijunədə de pojizi bə ro dəgynijə.

1993 — Kim Kempbel (Kim Campbell), cy Kanada iminə ženə sər nazir byə.

2000 — Bə Papa II Iohan Paveli (Ioannes Paulus) sui-ǧəsd karde goroš gətə byə ijən Italijədə zindonədə byə Mehmet Ali Aǧca, bə Tyrkijə ogyrdonijə byə.

2002Əfǧanistanədə ənənəjnə Loja Čirga Məčlisədə Həmid Kərzainišon muvəǧəti prezident vyžnišone.

Dijəkə


14 Ijun

Dijəkə


15 Ijun

Dijəkə


16 Ijun

1633 — Inkvizisija məhkəmə bə Galileo Galileji bidəti* gornə čəzodoj barədə ǧəror dojdə.

1815 — Vaterloo čangiku dı ruž bə nav Napoleon Bonapart Linji čangədə yštə oxonə zəfəryš žəše.

1865 — cy Urusijəti ǧošunon šəhər Daškəndyšon zəpt kardyšone.

1903 — Ford motori širkət soxtəbe.

1925 — Krymədə pionerə lager "Artek" obəj.

1963 — iminə ženə kosmonavt — Valentina Tereškova kyrnijə gəmi "Vostok-6" bə kosmos pərəj.

Dijəkə


17 Ijun

1935 — Amerika kinokompanija «Paramount Pictures» soxtə byə.

1944Islandijə cy Danimarkəku čo be, yštəni respublika elon kardyše.

1967 — Cin Xəlǧi Respublika yštə iminə hidrogenə bombə dəvinəku bekardyše.

1982 — Ka-50 helikopteri iminə pəremon.

2010 — Sankt-Peterburgədə ənənəjnə bejnəlxəlǧ ekonomika forum bino be.

Dijəkə


18 Ijun

1815 — Napoleon Bonapart Vaterlou čangədə bə Ingiltərə ijən Urusijəti ǧošunon məǧlub be.

1928 — Pilot Amelia Eirhart (Amelia Earhart) de yštənəpəri cy Atlantik okeani səpe pərə iminə žen byə.

1953 — Misirədə 74 sorə Ingiltərə mustəmləkəti orəxə respublika elon byə.

1979 — cy Sovet Ittifoǧi Kommunist Partija rəhbər Leonid Brežnev ijən AIŠ-i prezident Čimmi Karter Vjanadə bə strateži avžoron kam karde dair myǧovilə ǧolyšon kəšəšone.

1988 — cy Tyrkijə prezident Turgut Özal cy Ankara Atatürk Idman Saloniədə bə Gartal Dəmirağ nomədə sui-gəsdəkə silahə hurəči məruz mande.

2006 — cy Gazaxystoni iminə suni pejk KazSat bə kosmos bešə.

Dijəkə


19 Ijun

1762 — Rusija imperija de Prussija mijono bə sulhə* myǧovilə ǧol kəšə byə.

1862 — AIŠ-i Kongres AIŠ-i ərozijədə gul oǧəte ǧadağan kardyše.

1910 — iminə dədon ruž Vašingtonədə ǧejd be.

1912 — AIŠ-də həšt saatə koj ruž ǧəbul be.

1956 — Merilin Monro de Artur Milleri ixyjzon bin.

1961Kuvejt Britanijaku ənəšykyrəti səže.

Dijəkə


20 Ijun

1837 — Kralica Viktorija Britanijədə bə taxt nyšte.

1840 — Samuel Morze cy telegrafi patentyš səše.

1863 — Həšipemə Virčinijə AIŠ-i 35-nə štat be.

1960Mali ijən Senegal ənəšykyrətišon səšone.

1991 — cy Almanijə parlament pajtaxti Bonniku bə Berlin ovoštone ǧəroryš doše.

2001 — Pərviz Mušərrəf cy Pakistani prezident be.

Dijəkə


21 Ijun

  • 1503 — Almagulaǧi čangədə Šah Ismajil Xətai cy Sultan Murad Aǧgojunlu səpe zəfər žəše.
  • 1633 — Galileo Galilej inkvizisija məhkəmədə bumə kurə garde barədə yštə nəzərijəku imtino karde məčbur be .
  • 1749Kanadadə cy Galifaks šəhəri bynovyrə noə be.
  • 1824Junanystoni ənəšykyrəti čang: Misiri ǧyvvon Egejə dyjoədə səkur Psarašon səšone.
  • 1898AIŠ Ispanijəku Guamiš səše.
  • 1908Londonədə 200 həzo žen de vyžyn ijən vyžynmandə hugon səj tələbi numajiš kardyšone.
  • 1993 — 704-nə avžorə brigadə bə yštə gi pegətyše haft gylə rəjoni bexətoəti ijən Tolyš-Myǧonə Muxtarə Respublikə edaštyše.
  • 2009 — cy Danimarkə navkonə mustəmləkə Grenlandija, yštə ənəšykyrəti elon kardə.


Dijəkə


22 Ijun

1593 — Sisaki čangədə Slovenijə ijən Xorvatijə ǧošunon cy Osmanijon ǧyvvon səpe zəfər žəšone.

1825Britanijə Məčlis feodalizmi ijən zəmini xyvandi sistemyš ləǧv kardyše.

1875 — Cy "Əkinci" ružnomə nəšr de Həsən bəj Zərdabi redaktorəti bino be.

1906Isveci parcəm rəsmi ǧəbul be.

1941 — Nasist Almanijə bə Sovet Ibemoni hurəč kardyše.

1976Kanadədə kyšte hukum ləǧv be.

2002 — De Rixteri škala 6.5 bal zuədə buməlarzə cy Ironi həšipemə tərəfədə bə 261 kəsi marde səbəb be.

Dijəkə


23 Ijun

1532 — I Fyrəngystoni ijən VIII Henri mijono, bə imperator V Carlza ziddi gizlə saziši ǧol kəšə be.

1565 — Turgut Rəis – cy Osmanijon Imperijə čangi-dyjo donanma komandan Maltə čangi vaxti fot be.

1691 — Cy Osmanijon sultan II Sulejman fot byə, II Əhməd cy Osmanijon imperator mande.

1812Napoleon de Urusijəti dave bino kardyše.

1894Parisədə Bejnəlxəlǧ Olimpija Komitə soxtə be.

1959Norvecədə gylej kurortə vilojəti mehmonxonədə 34 kəs sute.

1991Məldovə yštə ənəšykyrəti elon kardyše.

Dijəkə


24 Ijun

1645 — cy Osmanijon ləšǧər, Istanbuliku de 348 čangə ijən nəǧlijətə gəmi bə Junanystoni Kritə ləpəki oməj.

1793 — Fransadə iminə respublika konstitusija ǧəbul be.

1859Isvecrəvyž Anri Dunan Italijədə cu Solferino čangi bəpešo bə bejnəlxəlǧ Ǧyzylə xaci soxte ǧəror oməj.

1901 — cy Pablo Pikasso əsəron iminə kərə numajiš byn.

1910Japonijə Korejəš istila kardyše.

1913Junanyston ijən Serbijə de Bolgaristani yštə əloǧənyšon ləǧv kardyšone.

Dijəkə


25 Ijun

1801Kahirədə cy Fyrəngyston išǧaləkə ǧošun bə Tyrkijə ǧošuni təslim be.

1861 — Sultan I Əbdulməcid fot be, Sultan I Əbduləziz Osmanijon imperator byə.

1903 — Marijə Kjuri Parisi Universitetədə yštə təgdim kardə tezisonədə yštə ofəjə kardə radio barədə votyše.

1923 — Mustafa Kamal Ataturk çe İzmiriku milləti vəkil səçınyəbe.

1950Kobəsonə Korejə ǧošun bə Nyso Korejə hurəč kardyše. Cy Korejə čang bino be.

1991Slovenijə ijən Xorvatijə yštə ənəšykyrəti elon kardyšone.

1993 — Tansu Cillər cy Tyrkijə iminə ženə sər nazir be.

2009Majkl Čekson fot be.

Dijəkə


26 Ijun

1723 - Boku: Xəjli myosirə ijən topon otəši bəpešto šəhər bə Rusi ǧyvvon təslim be.

1819 - Veləsiped bə ǧejd egynije.

1945 – Ibyə Milləton Təškilot soxtə be.

1975 - Indira Gandi Hindystonnədə kišvəryš soxtyše.

1977 - Elvis Presli oxonə konsertyš doše.

1979 - Məhəmməd Əli yštə boksə karjera orəxyš elon kardyše.

Dijəkə


27 Ijun

1893 — cy Nju-Jorki borsa* ve bə ži egyne.

1916 — Hičaz yštə ənəšykyrəti elon kardyše, Osmanijon Imperijəku čo be.

1917Junanyston bə Etilaf Dovləton umžən be.

1954 — cy Dynjo iminə atom enerži santral* Məskova nezi Obninskədə obəj.

1977Čibuti yštə ənəšykyrəti elon kardyše.

1991 — Dy ruž bə nav yštə ənəšykyrəti elon kardə Slovenijə, Jugoslavija əsgəron, tankon ijən yštənpəron tərəfiku išǧal be.

Dijəkə


28 Ijun

1461 — IV Eduard cy Ingiltərəku kral be.

1635 — Gvadalupe cy Fyrəngystoni kolonijə be.

1838 — cy Ingiltərə kralica Viktorija tačnojə mərosim dəvonijə be.

1881Avstrijə ijən Serbijə bə nijonə sərosnə ǧol kəšəšone.

1950Kobəsonə Korejə ǧyvvon Seuli zəpt kardejdən.

1997 — Bə Majk Tajsoni bo yštə rəgibi guši ǧyc žəj goroš məǧlubijət doə be.

Dijəkə


29 Ijun

1880Fyrəngyston Taitiš bə yštə ərozi umžən kardyše.

1916 — cy Boeing širkəti iminə yštənpəri dəvinə dəvarde.

1958 — cy Brazilijə milli futbol komanda iminə kərə dynjo cempion be.

1976 — Sejšelə ləpəkon ənəšykyrəti səšone.

1985 — AIŠ-də Čon Lennoni mašin bə 2 miljon 229 həzo dollar havatə be.

1999 — Abdullah Očalan de «bə vətəni* xəjanətə damǧa» bə edami məhkum be.

Dijəkə


30 Ijun

1868Səmərkənd bə Rusija imperijə daxil be.

1894Londonədə məšhurə pard Tauer Brič obəj.

1894Korejə Ciniku yštə ənəšykyrəti elon kardyše.

1941Dyminə Dynjo čang: Almanijə cy Ukrajnə šəhər Lvovyš išǧal kardyše.

1960Kongo cy Belcikəku yštə ənəšykyrəti elon kardyše.

1964 — Iminə kərə cy ovšumi šikili neziku kəše imkan byə.

2009 — cy Jəməni həvo širkəton gyləj yštənəpər bə ǧəzo egynijə, nətičədə, 152 kəs mardə, i kəs səǧ mandə.

Dijəkə


Taryxədə ymružnə ruž arxiv
JanvarFevralMartAprelMajIjunIjulAvgustSentjabrOktjabrNojabrDekabr